Od 2000 roku Narodowa Biblioteka Japonii (NBJ) zajmuje się archiwizacją gier wideo jako ważnych elementów współczesnego dziedzictwa kulturowego. Do tej pory zebrała ponad 9 600 nośników, takich jak kartridże i płyty CD, które są przechowywane w rygorystycznych warunkach zgodnych z wysokimi standardami bibliotecznymi. W dobie dominacji mediów cyfrowych to wyjątkowa i godna pochwały inicjatywa.

Nowa generacja gier na Switch 2 – problem z fizycznością

Premiera nowej konsoli Nintendo Switch 2 może jednak stanowić wyzwanie dla misji NBJ. Chociaż nowa platforma również korzysta z fizycznych nośników w postaci kart z grami, coraz częściej są to tylko tzw. karty dostępu – czyli fizyczne identyfikatory, które wymagają pobrania całej zawartości gry przez Internet. Użytkownik nie otrzymuje faktycznej treści gry na karcie, a jedynie klucz do jej cyfrowej wersji.

Odpowiedź instytucji: 'to nie są pełnoprawne nośniki’

Redakcja japońskiego serwisu Famitsu postanowiła zapytać NBJ o stanowisko odnośnie do tych nowych nośników. Instytucja odpowiedziała jednoznacznie:

„Jedynie fizyczne nośniki zawierające faktyczną treść są kwalifikowane do archiwizacji. Karta z kluczem do gry nie jest uznawana za nośnik zawartości, dlatego nie podlega naszej procedurze gromadzenia i konserwacji.”

Oznacza to, że gry na Switch 2 wydawane tylko w formie kart licencyjnych nie będą trafiały do narodowych zbiorów.

Skutki dla przyszłości archiwizacji gier

Decyzja NBJ ujawnia coraz poważniejszy problem, z którym przyjdzie się zmierzyć archiwistom przyszłości. Wraz z odejściem od fizycznych nośników z pełną zawartością na rzecz cyfrowych licencji trudniejsze stanie się zachowanie kultury gier dla kolejnych pokoleń. Jeśli twórcy i wydawcy nie zdecydują się na tworzenie pełnych fizycznych wersji lub udostępnienie kodu źródłowego – wiele tytułów może bezpowrotnie zniknąć wraz z wyłączeniem serwerów czy usług online.

Współczesne potrzeby – nowe podejście do cyfrowej konserwacji

Być może przed instytucjami takimi jak NBJ stoi zadanie poszerzenia definicji nośnika kultury. Nowoczesna archiwizacja wymagać będzie obejmowania także treści cyfrowych przechowywanych w chmurze czy na platformach dystrybucji online, przy zachowaniu odpowiednich form bezpieczeństwa i autentyczności. W przeciwnym razie część współczesnego dziedzictwa interaktywnego rozrywki zostanie utracona na zawsze.

—

Choć Nintendo Switch 2 kontynuuje tradycję fizycznych nośników, zmiana w sposobie dystrybucji gier – poprzez karty z kluczami dostępu – sprawia, że produkty te nie spełniają kryteriów archiwizacji w Narodowej Bibliotece Japonii. Jest to krok w kierunku pełnej cyfryzacji, ale jednocześnie wielkie wyzwanie dla ochrony kultury cyfrowej w długiej perspektywie czasu. Warto, by wartość kulturowa gier wideo była traktowana na równi z książkami, filmami czy muzyką, także w kontekście zmieniających się technologii.